Badania polichromii 2020

W sierpniu 2020 roku zostały przeprowadzone badania pod kątem stwierdzenia istnienia warstw malarskich na ścianach naszego kościoła. Prace prowadzone były przez naszą parafiankę, p. Darię Maciąg pod kierunkiem dr Joanny Arszyńskiej, rzeczoznawczyni Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, związanej z Katedrą Konserwacji-Restauracji Malarstwa i Rzeźby Polichromowanej UMK w Toruniu.

Badania polichromii jako konieczny i istotny element tworzenia projektu konserwatorskiego dla kościoła weryfikują istnienie i stan zachowania monochromii lub polichromii w jego wnętrzu. Ze względu na historię kościoła i wiązanie obecnej bryły z kultem luterańskim, w założeniu nie przewidywano istnienia malowideł ściennych, choć ich obecność nie była wykluczona ze względu na zdarzające się (szczególnie w niewielkich kościołach) liczne odstępstwa od reguł protestanckiego zagospodarowania przestrzeni sakralnej.

Program badań przewidywał dwie fazy działań. W pierwszej wykonano odkrywki pilotażowe w formie kwadratów o wielkości 10×10 cm, które miały ukazać układ warstw kolorystycznych. W razie wystąpienia w kwadracie świadków sugerujących malowidło, zamierzano poszerzyć odkrywki do odkrywek pasowych o wielkości 10×50 cm. Zgodnie z zaleceniem WUOZ w razie wystąpienia malowideł, odkrywki po ich udokumentowaniu miały zostać zakryte, aby mające do nich bezpośredni dostęp czynniki niszczące (światło, woda, kurz) nie spowodowały ich destrukcji do czasu związanych z ich odkrywaniem prac konserwatorskich.

Zasadniczy wniosek płynący z wykonanych badań jest taki, że nie stwierdzono występowania na ścianach naszego kościoła żadnych wartościowych historycznie i artystycznie pokryć malarskich. Na poniższych zdjęciach zobaczyć można niektóre uzyskane efekty prowadzonych prac (fotografie można powiększyć klikając na nie). Wnętrze świątyni było wielokrotnie przemalowywane, a ustalenie jego historycznego wyglądu (w założeniu: oryginalnego lub najbardziej zbliżonego do pierwotnego) okazuje się niemożliwe. Projekt końcowej dokumentacji badań przewiduje sugestię, by w trakcie kolejnych prac remontowych i konserwatorskich dążyć do nadania wnętrzu jednolitego plastycznie stylu. Prawdopodobnie kolorystyka poszczególnych elementów będzie musiała nawiązywać do srebrno-niebieskiej tonacji ołtarza głównego i ceramicznego pokrycia posadzki. Wiążące postanowienia w tej kwestii będą przedmiotem dalszych dyskusji i ustaleń fachowców z odpowiednich dziedzin.




Warstwy poszczególnych monochromii w transepcie
Warstwy poszczególnych monochromii w nawie głównej