Kościół

Źródła historyczne mówią o istnieniu kościoła parafialnego już w końcu XIII w. Być może jego powstanie było powiązane z działalnością opactwa cysterek w Reczu, będącego częścią misji cysterskich zmierzających do chrystianizacji Pomorza (w ciągu stu lat powstało na terenie Nowej Marchii ponad sto kościołów, przeważnie o konstrukcji salowej z wydzieloną absydą).

Pierwsza drawieńska świątynia została zburzona w czasie wojen brandenburskich (XIII – XIV wiek). Najprawdopodobniej dokładnie w jej miejscu wzniesiono drugi kościół w pierwszej połowie XV wieku. Była to budowla w stylu gotyckim w założeniu jednownawowym zamkniętym poligonalnym prezbiterium z kamienia, szpatu polnego i cegły. Kościół ten był wielokrotnie przebudowywany.

Widok kościoła miejskiego w Neuwedell według ryciny Daniela Petzolda (początek XVIII wieku).

Najdonioślejszym – a zarazem najbardziej tragicznym – wydarzeniem w jego historii był pożar, który wybuchł wieczorem 20 maja 1690 roku. Jego skutkiem było całkowite zniszczenie budynku wraz z całym wyposażeniem (stopiły się nawet dwa dzwony). Już zimą 1691 roku zwieziono na plac budowy drewno, a w roku 1692 prace budowlane podjął mistrz Adam Kienitz z Barlinka. Koszty budowy ponosiły rody von Wedlów i von Bedekendorfów. W trakcie prac bryłę świątyni rozbudowano o transept, przez jej rzut przybrał formę krzyża. Pierwsze nabożeństwo po odbudowie odprawiono 2 listopada 1692 roku, ale z pewnością prace nie były jeszcze ukończone. W następnym roku kościół otrzymał nowe naczynia liturgiczne, natomiast we wnętrzu nadal nie było ławek. Jeszcze w 1712 roku na podłodze leżały drewniane bale. Nowy ołtarz wykonał w 1696 roku rzeźbiarz Martin Hoffman ze Stargardu. Jego koszt wyniósł 52 talary i 14 groszy. W tym samym roku w nawie bocznej zbudowano chór dla szlachty. Nieco później, bo w 1703 roku do ołtarza dobudowano ambonę (autorstwa Christiana Ziedlera, także ze Stargardu), pozyskaną kosztem 21 talarów.

Jedyny dawny wizerunek miasta (autorstwa Mathausa Meriana z 1652 roku) pokazuje kościół bez wieży. Wiadomo, że w XVI wieku istniała przy nim dzwonnica, która uległa zniszczeniu podczas pożaru w 1592 roku. Najprawdopodobniej dopiero w 1724 roku zamiast odbudowywać dzwonnicę wzniesiono wieżę kościelną, na której umieszczono pięć dzwonów. Konstrukcja ta uległa zniszczeniu w trakcie kolejnego dużego pożaru, który strawił miasto w 1805 roku. Kolejną (do dziś istniejącą) wieżę wzniesiono w roku 1820. Zastosowano konstrukcję szkieletową i zwieńczenie hełmem zakończonym żelazną chorągiewką. W mansardach dachu umieszczone były tarcze zegara. Na wieży umieszczono cztery dzwony, z których do dziś zachowały się trzy.

Po 1945 roku w kościele przeprowadzono szereg prac remontowych o różnym zakresie, realizowanych wskutek działań kolejnych proboszczów. Dziś wiemy, że ubocznym skutkiem wielu z nich było doprowadzenie do znacznego zawilgocenia budynku, którego skutki mają usunąć obecnie podejmowane działania. Więcej na temat prowadzonych prac można przeczytać w dziale „historia”.

Kościół jest jednonawowy, z transeptem, prezbiterium jest pięcioboczne. Nawa główna ma wymiary 29,7 m x 13,4 m, „ramiona” transeptu po 4,9 m. Między ścianą wschodnią transeptu a północną ścianą prezbiterium mieści się zakrystia 3 m x 4,5 m. Wieża ma rzut kwadratu o bokach 8,8 m. We wnętrzu z dawnego wyposażenia zachował się barokowy, XVIII-wieczny ołtarz główny ze współczesnym obrazem Patronki kościoła w centrum, wyżej obrazem Zmartwychwstania oraz Wniebowstąpienia na szczycie. Z lewej strony znajduje się kosz ambony, pierwotnie będący częścią ołtarza. Ołtarz posoborowy z kararyjskiego marmuru z płaskorzeźbami obrazującymi ofiarę Abla, ofiarę Abrahama i Ostatnią Wieczerzę. W czterech oknach prezbiterium witraże przedstawiają sceny tajemnic różańcowych: Zwiastowanie, Narodzenie, Zesłanie Ducha Świętego i Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. 6 okien bocznych przedstawia dwanaście postaci świętych i błogosławionych polskich. Wykonał je Michał Ratajski ze Szczecina według projektu Brunona Tode w l. 1987-88. W lewym transepcie obraz „Jezu, ufam Tobie” i rzeźba ukrzyżowanego Chrystusa. Tu znajduje się także miejsce upamiętnienia miejscowej jednostki Wojska Polskiego, która stacjonowała w Drawnie od 1945 do 2000 r. Stoi tu urna z ziemią z pól bitewnych. W prawym transepcie obraz Matki Bożej Częstochowskiej i pochodząca z początku XIX wieku chrzcielnica (obecnie w trakcie renowacji). Wisi tam także pamiątkowa drewniana tablica upamiętniająca nazwiska 112 poległych w l. 1914-18 parafian dawnej parafii ewangelickiej. Przechowywana w wieży została przeniesiona na obecne miejsce w 1999 r.


W ciągu kilkudziesięciu lat we wnętrzu kościoła i w jego wyposażeniu zaszło wiele zmian – niestety, nie wszystkie okazały się korzystne dla architektury i stanu zachowania obiektu. Najbardziej znaczący okazał się remont przeprowadzony w latach 70-tych, w czasie którego usunięto dotychczasowy hełm, a podwalinę wieży „wzmocniono” cementem. Skutki takich działań wyszły na jaw po kilkudziesięciu latach; dziś mamy do czynienia z koniecznością prowadzenia bardzo gruntownego remontu budowli, która znalazła się w stanie bezpośredniego zagrożenia katastrofą budowlaną. Obecnie trwa remont wieży kościoła, zmierzający do przywrócenia jej należytego stanu technicznego oraz odbudowy jej zwieńczenia w pierwotnym kształcie.

Dziełem, którym niewątpliwie możemy się chwalić, jest ukończona renowacja zabytkowej chrzcielnicy. Więcej na ten temat w osobnym artykule.

Przy tworzeniu strony wykorzystano materiały autorstwa p. Darii Maciąg. Dziękujemy!