ks. Stanisław Galas

Urodził się w 1910 roku. Wyświęcony 27 września 1936 r. w Tuchowie. Administrował w Drawnie w latach 1946 – 1948. Zmarł w Kostkowie 14 stycznia 1987 roku, pochowany na tamtejszym cmentarzu.

 Informacja na podstawie artykułu w polskiej Wikipedii.

Urodził się 28 kwietnia 1910 r. w Tuchowie (pow. Tarnów) jako najstarszy syn z ośmiorga dzieci Jana Galasa i Julii z d. Sekubowskiej. Ojciec był listonoszem i drobnym rolnikiem. Po ukończeniu 7. klasy Szkoły Powszechnej w Tuchowie Stanisław złożył egzamin do IV klasy II Państwowego Gimnazjum Neoklasycznego w Tarnowie i tu po ukończeniu ośmiu klas starego typu zdał egzamin dojrzałości w 1930 r. Po roku przerwy kuracyjnej na złośliwą chorobę płuc wstąpił do Seminarium Duchownego w Tarnowie, które ukończył w 1936 r. Z powodu choroby i operacji ślepej kiszki w czerwcu 1936 r. święcenia kapłańskie otrzymał z rąk ks. biskupa Edwarda Komara dopiero 27 września 1936 r. w rodzinnym Tuchowie w kościele OO. Redemptorystów, po odbyciu rekolekcji w tym klasztorze. Jako wikariusz pracował w Nowym Rybiu, następnie pomagał choremu proboszczowi w Hryszycach. W czasie wojny był wikariuszem w Nagoszynie i Żegocinie.

W 1945 r. po krótkiej administracji parafii Stopnice oraz Pisarzowa uzyskał urlop z diecezji tarnowskiej do pracy na Ziemiach Odzyskanych. W styczniu 1946 r. został przyjęty do Administracji Apostolskiej Gorzowskiej przez ks. infułata Edmunda Nowickiego. Został przez niego skierowany do Drawna, gdzie pasterzował w latach 1946 – 48. Musiał opuścić naszą parafię z powodu słabego zdrowia. Następnie objął funkcję ojca duchownego w Niższym Seminarium Duchownym w Słupsku (1948-1949). Zwolniony po roku na własną prośbę, został kapelanem Sióstr Franciszkanek i rektorem kościoła św. Ottona w Słupsku. Równocześnie przez rok był katechetą Szkoły Powszechnej nr 2 Słupsku, a w latach 1950-51 katechizował w czterech Szkołach Średnich Zawodowych w Słupsku. W czasie wakacji 1951 r. administrował chwilowo parafie w Boczowie, Torzymiu, Goraju, Wierzbnie i Kropiejewsku.

1 kwietnia 1952 r. został mianowany proboszczem w parafii św. św. Piotra i Pawła w Brzeźnie Lęborskim. Najważniejszym przedsięwzięciem sześcioletniej posługi ks. Galasa w Brzeźnie było podjęcie budowy nowej, dużej plebanii, która miała zapewnić lepsze warunki życia zarówno proboszczowi i wikaremu, jak i pracującym stale w parafii siostrom zakonnym. Już w marcu 1958 r. kuria biskupia w Gorzowie poleciła ks. Galasowi objąć posługą duszpasterską również sąsiednią parafię w Kostkowie, oddalonym od Brzeżna, w zależności od trasy, o 15-20 km. Mimo obecności wikarego i posiadania samochodu objeżdżanie tak rozległego terenu okazało się na dłuższą metę niemożliwe, dlatego 11 sierpnia tego roku proboszcz – na polecenie kurii gorzowskiej – opuścił Brzeźno i przeniósł się wraz z wikarym i siostrami do Kostkowa, pozostawiając niedokończoną budowę nowej plebanii.

Zarówno w Brzeźnie, jak i w Kostkowie, okazał się kapłanem nietuzinkowym, daleko wykraczającym poza stereotypowe wyobrażenia na ten temat. Dowodzą tego liczne wspomnienia zebrane przez komitet redakcyjny pod przewodnictwem proboszcza w Kostkowie ks. Roberta Mayera, przy okazji ustanowienia ks. Galasa patronem miejscowego gimnazjum (2001). Jednym z najbliższych przyjaciół ks. Galasa był ks. profesor Bolesław Kumor (1925-2002), historyk Kościoła z KUL, który jeszcze jako student historii postanowił spędzić wakacje nad morzem i z polecenia swoich znajomych trafił latem 1954 r. na plebanię w Brzeźnie. Wizyta ta okazała się brzemienna w skutki i zaowocowała wieloletnią serdeczną przyjaźnią, trwająca aż do śmierci ks. Galasa. Jednym z najbardziej charakterystycznych rysów duchowości ks. Galasa, który podkreślają wszyscy autorzy wspomnień, była wielka wrażliwość na los ubogich i zaniedbanych moralnie.

Ksiądz kanonik Stanisław Galas zmarł wskutek choroby nowotworowej w szpitalu w Wejherowie 14 stycznia 1987 r. Pochowano go na cmentarzu w Kostkowie, nieopodal wejścia.

Ks. Stanisław Galas urodził się 28.04.1910 w Tuchowie. Był synem listonosza i małorolnego chłopa Jana Galasa i Julii zd. Sekubowska. Ojciec pochodził z m. Zalasowa. Stanisław był najstarszym synem z ośmiorga rodzeństwa. Ukończył 7-klasową Szkołę Powszechną w Tuchowie, po czym zdał egzamin do 4 klasy II Państwowego Gimnazjum Neoklasycznego w Tarnowie. Maturę zdał w 1930 r. Ciąg edukacyjny przerwała mu rok trwająca choroba płuc.
W 1931 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Tarnowie, ukończył je w 1936, jednak święceń kapłańskich od razu nie uzyskał, gdyż w czerwcu
tego roku przeszedł operację wyrostka robaczkowego, co przy ówczesnym stanie chirurgii często kończyło się niepowodzeniem. Miał jednak
szczęście, wyzdrowiał i po odbyciu rekolekcji w klasztorze OO Redemtorystów w Tuchowie 27 września 1936 został księdzem. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk ks. biskupa Edwarda Komara w przyklasztornym kościele.

Ks. Stanisław Galas pracę duszpasterską rozpoczął jako wikariusz w Nowym Rybiu, od 01.08.1938 r. kontynuował ją w Nagoszynie (k.Dębicy, proboszcz ks. Pyzikiewicz) i w latach 1942 – 1945 w Żegocinie. Potem krótko administrował parafie Stopnica Słopnice i Pisarzowa (koło Limanowej). W 1945 r. trafił na Ziemie Odzyskane, gdzie został proboszczem erygowanej w 1945 parafii w Drawnie pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Ks. Galas prowadził w Drawnie założony w lutym 1946 Caritas, którego był dyrektorem. Był najprawdopodobniej to pierwszy Caritas w powiecie choszczeńskim, drugi lub trzeci powstał w Reczu 28.07.1946. Do pierwszych władz drawieńskiego Caritasu oprócz dyrektora wchodzili: prezes – Anna Oleś, skarbnik – Julian Krześniowski, sekretarz – Stanisława Bojaruniec oraz członkowie komisji rewizyjnej: Konstanty Ulicz i Jan Kuźmicz. W jego pracach brała także udział siostra zakonna Bogumiła Mordwiłko. Z pomocy Caritasu korzystało ok. 100 osób. Od lipca 1946 r. w parafii funkcjonowało Koło Różańcowe, do którego wówczas należało 120 osób. 06.07.1947 r. powstało liczące 85 członków parafialne Apostolstwo Modlitwy.

Ks. Galas udzielał się społecznie. Został nawet zgłoszony jako kandydat z ramienia Caritas na radnego Miejskiej Rady Narodowej miasta Kniazie (dawna nazwa Drawna), lecz najprawdopodobniej wycofał swoją kandydaturę. 27.04.1946 r. został członkiem Miejskiego Komitetu Obywatelskiego „Święta Oświaty” (przewodniczący wiceburmistrz Jan Kosiński ). Parafia na swoje potrzeby, tj. proboszcza, organisty i kościelnego, otrzymała 15 ha ziemi, co wiadomo z pisma z 10.12.1946 r. Okres jego posługi w Drawnie przypadał na czas niespotykanych w historii miasta ruchów ludności. Następowało sukcesywne wysiedlanie dawnych, głównie ewangelickich, mieszkańców, a teren parafii zasiedlali repatrianci ze wschodnich kresów II
Rzeczypospolitej i osiedleńcy z centralnej Polski. W 1947 r. przybyli wysiedleni w ramach Akcji Wisła Ukraińcy, z których niemal wszyscy byli grekokatolikami. W spotykanych materiałach traktujących o tym okresie nie spotyka się relacji negatywnych o ks. Galasie z wyjątkiem nieżyjącego Jana Korczyńskiego, który zarzucił księdzu masową katolicyzację grekokatolików polegającą na ujęciu wszystkich Ukraińców jako wiernych kościoła katolickiego. W zachowanych dokumentach ówczesnych władz odnotowano, że był „lojalnie ustosunkowany do obecnego ustroju”.

W 1948 r. został przeniesiony do Słupska, pełnił tam funkcję ojca duchownego w Niższym Seminarium Duchownym (1948 – 1949). W Drawnie pozostawił po sobie dobre wspomnienie, do dziś opowiada się, że był bardzo czuły na ludzką biedę. Potrafił chodząc po kolędzie w jednym domu wziąć pieniądze, a w drugim, gdzie panowała bieda, je zostawiać. Był skromny i życzliwy ludziom (wg Tomasza Dzierbunowicza). Od maja do sierpnia 1949 r. pracował jako prefekt parafii św. Ottona w Słupsku w kaplicy św. Judy Tadeusza. Od 1949 r. pełnił funkcję kapelana Sióstr Franciszkanek i rektora Kościoła św. Ottona . Równocześnie przez rok pracował jako katecheta Szkoły Powszechnej nr 2, a w roku 1950 uczył katechezy w czterech zawodowych szkołach średnich w Słupsku. We wrześniu 1949 został oceniony przez służby specjalne PRL jako kapłan lojalny Kościołowi a jego postawa w stosunku do władz państwowych oceniona została jako negatywna. W roku 1951 prowadził katechizację młodzieży szkół zawodowych w Kościele. W czasie wakacji 1951 r. administrował chwilowo mu zlecone parafie w Boczowie, Torzymiu, Goraju, Wierzbnie i Kropiejewsku. Następnie 01.04. 1952 r. został proboszczem parafii pw. św. ap. Piotra i Pawła w Brzeźnie Lęborskim. Dążył do stałego wyposażania kościoła w przedmioty liturgiczne i kultu, figury świętych, stacje Drogi Krzyżowej, sztandary, ornaty itp. Za jego kadencji w kościołach filialnych w Łęczycach i Świetlinie zrobiono ołtarze zwykłe, a w parafii postawiono wiele krzyży przydrożnych i kaplicę. Probostwo zdał 11.08.1958 r., gdyż wcześniej – 23.07.1958 – został proboszczem parafii pw. św. Ottona w Kostkowie. Wraz z nim przybyły do parafii 4 siostry zakonne ze Zgromadzenia Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ksiądz Stanisław Galas 20 sierpnia 1986 r. po 28 latach przestał być proboszczem w Kostkowie, zmarł 14 stycznia 1987 r., pochowany został na miejscowym cmentarzu parafialnym. Jego następcą został ks. Jan Nowak, lecz pamięć o ks. kan. Galasie przetrwała. Jego imię nosi ulica w Kostkowie i od 12.01.2001r. oddane do użytku w 1999 r. miejscowe Samorządowe Gimnazjum, w holu budynku szkoły znajduje się popiersie jej patrona, zostało ono umieszczone obok tablicy pamiątkowej z mottem życiowym ks. Galasa: „Tyle jesteśmy warci, ile potrafimy dać drugiej osobie”. Tablicę umieszczono w 2001 roku podczas nadawania szkole imienia.